เอ็ดวาร์ค และ แอทคินสัน ได้พัฒนาทฤษฎีความคาดหวังขึ้นมาจากความเชื่อที่ว่าการที่บุคคลมีแรงจูงใจในการทำงานใดๆ ให้สำเร็จ ขึ้นอยู่กับความคาดหวังต่อสิ่งล่อใจหรือรางวัลมี่จะได้รับเป็นผลตอบแทนเป็นสำคัญนั่นคือ บุคคลจะมีแรงจูงใจในการเรียนหรือการทำงานเกิดขึ้นมากน้อยเพียงใด ขึ้นอยู่กับปัจจัยที่สำคัญ 2 ประการ คือประการแรก เป็นการรับรู้หรือแระเมินค่าตนเองว่า จะมีความเป็นไปได้หรือมีโอกาสประสบความสำเร็จในสิ่งที่ทำนั้นหรือไม่ มากน้อยเพียงใด และประการที่สอง คือ ความมีคุณค่าของสิ่งล่อใจที่บุคคลจะได้รับเป็นผลตอบแทนจากการทำงานนั้นแรงจูงใจสูงสุดในการทำงานจะเกิดขึ้นเมื่อบุคคลรับรู้หรือประเมินว่า มีความเป็นไปได้ของความสำเร็จในการเรียนหรือการทำงานในระดับกลาง หรือเป็นงานที่ไม่ยากหรือไม่ง่ายจนเกินไป สำหรับงานที่ยากเกินไปนั้น แม้ว่าบุคคลได้ทุ่มเทความรู้ความสามารถอย่าวงเต็มที่แล้วก็ยังมีความเป็นไปได้ต่ำที่จะประสบความสำเร็จ หรืองานที่ง่ายจนเกินไป บุคคลใช้ความพยายามเพียงเล็กน้อยก็สามารถทำได้สำเร็จหรือมีความเป็นไปได้ของความสำเร็จสูง ฉะนั้นงานที่ยากหรือง่ายจนเกินไป จึงทำให้บุคคลมีแรงจูงใจเกิดขึ้นในระดับต่ำ